یکی از پرمصرفترین روانکارهایی که در صنعت مورد استفاده قرار میگیرد، روغنهای هیدرولیک هستند. این روغنها میتوانند به خوبی از قطعات مختلف موجود در سیستمهای هیدرولیکی محافظت کرده و طول عمر آنها را افزایش دهند. انواع روغنهای هیدرولیک صنعتی مانند سایر روغنهای دیگر موجود در بازار، از مخلوط کردن روغنهای پایه و مواد افزودنی به دست میآیند.
روغن هیدرولیک چیست؟
روغنهای هیدرولیک یکی از انواع روانکارهای صنعتی هستند که از آنها برای انتقال قدرت و همچنین حرکت توسط فشار و جریان سیال استفاده میشود. رابطهای که بین جریان سیال و فشار وجود دارد یک رابطه عکس است. به این صورت که هر زمان فشار افزایش پیدا کند، جریان کم خواهد شد و هر زمان که فشار کاهش پیدا کند، جریان بیشتر میشود. در تمامی سیستمهای هیدرولیکی باید از انواع روغنهای هیدرولیک صنعتی برای بهبود کارایی و بالا بردن بهره وری استفاده کرد.
در سیستمهای هیدرولیکی جریان یکی از مهمترین فاکتورهای عملکردی آنها به شمار میرود و بدون وجود روغنهایی که بتواند این جریان را به خوبی ایجاد کنند، سیستم دچار مشکل خواهد شد. به خوبی واضح است که روغن هیدرولیک تا چه اندازه در صنایعی که از سیستمهای هیدرولیکی استفاده میکنند، مهم هستند. البته نباید فراموش کرد که این روغنها باید دارای ویژگیهایی باشند که بتوانند به خوبی تمام نیازهای مصرف کنندگان را برطرف کنند.
ویژگیهای مهم انواع روغنهای هیدرولیک صنعتی
همانطور که در قسمت قبلی نیز اشاره شد، روغنهای هیدرولیک صنعتی باید دارای ویژگیهایی باشند که به خوبی بتوانند یک سیستم هیدرولیکی را روانکاری کرده و به در انجام هرچه بهتر وظایف خود، یاری کنند. از مهمترین ویژگیهایی که این روغنها باید داشته باشند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
گرانروی
یکی از مهمترین فاکتورهای یک روغن هیدرولیک صنعتی مناسب، داشتن ویسکوزیته یا گرانروی مناسب است. از ان جایی که گرانروی رابطه مستقیمیبا فشار و همچنین درجه حرارت عملکرد روغن دارد، باید به این ویژگی توجه بسیار زیادی شود.
درجه حرارت روغن
انواع روغنهای هیدرولیک صنعتی باید بتوانند در شرایط مختلف دمایی بدون هیچگونه مشکلی فعالیت کنند. از آن رو که اکثر سیستمهای هیدرولیکی در حرارتهای بالایی مشغول به کار هستند، یک روغن هیدرولیک صنعتی باید بتواند به خوبی این دما را تحمل کرده و با قرار گرفتن در آن، هیچگونه تغییری در ترکیبات آن ایجاد نشود.
سازگاری
یکی دیگر از ویژگیهای مهم روغنهای هیدرولیکی، میزان سازگاری آنها با مواد و اجزای تشکیل دهنده سیستم هیدرولیکی است. این سازگاری باید به گونهای باشد که بعد از استفاده از روغن، هیچ مشکلی در سیستم و کارایی آن ایجاد نشود.
مقاومت بالا
یک روغن هیدرولیک باید بتواند به خوبی در فشارهای مختلف از خودش مقاومت نشان دهد. از آن جایی که در سیستمهای هیدرولیک، فشار جز یکی از ارکان ثابت آن به شمار میرود، انواع روغنهای هیدرولیک صنعتی باید در برابر فشار مقاومت داشته و بتوانند به خوبی از اجزا این سیستمها محافظت کنند.
کاربرد انواع روغنهای هیدرولیک صنعتی
همانطور که در قسمتهای قبلی نیز به اشاره شد، روغنهای هیدرولیک به عنوان یکی از پرکاربردترین روانکارهایی هستند که در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار میگرند. این روغنها با ایجاد یک لایه روغنی محافظ بر روی قطعات سیستمهای هیدرولیکی از برخورد مستقیم آنها جلوگیری کرده و اصطکاک موجود را کاهش میدهند. در نتیجه سایش و خوردگی به حداقل ممکن رسیده و با از بین بردن زنگ زدگی، طول عمر قطعات نیز افزایش پیدا میکند.
امروزه از انواع روغنهای هیدرولیک صنعتی در ماشین آلات هیدرولیک، دستگاههای پرس سبک و سنگین، دستگاههای گردان، سیستمهای انتقال نیرو، سیستمهای هیدرولیک خودرو مانند فرمان و … استفاده میکنند.
انواع روغنهای هیدرولیک صنعتی
یکی از دسته بندیهای انواع روغنهای هیدرولیک صنعتی، دسته بندی آنها بر اساس استاندارد ISO 6743 است. اگر روغنهای هیدرولیک صنعتی را بر این اساس دسته بندی کنیم، به انواع زیر برخواهیم خورد:
HH
این نمونه از روغنهای هیدرولیک بر پایه روغنهای معدنی و بدون افزودنی بوده و جز اولین روغنهای هیدرولیکی بودند که وارد بازار شدند.
HL
نوع دیگری از روغنهای هیدرولیک هستند که به آنها مواد افزودنی ضد اکسیداسیون و ضد زنگ اضافه میکنند.
HM
اگر به انواع روغنهای هیدرولیک صنعتی HL مواد افزودنی ضد سایش نیز اضافه شود، روغنهای هیدرولیک HM تولید میشوند. این نمونه از روغنهای هیدرولیک را میتوان به عنوان پرمصرفترین روغنهای هیدرولیک موجود در بازار دانست.
HV
در صورتی که ویسکوزیته و گرانروی روغنهای HM را افزایش دهیم، این مدل از روغنهابه وجود خواهند آمد. از مهمترین ویژگیهای روغنهای HV میتوان به قابلیت فعالیت در بازههای وسیع دمایی اشاره کرد.
HG
یکی دیگر از انواع روغنهای هیدرولیک صنعتی که به روغنهای خودرویی نیز معروف هستند، روغنهای HG میباشند. این روغنهادارای خاصیت چسبندگی بوده و در سیستمهای کشویی که مایع در مسیر رفت و برگشت به خارج پرتاب نمیشود، کاربرد پیدا میکنند.
روغنهای هیدرولیک ضدآتش
در کنار انواع روغنهای هیدرولیک صنعتی که در قسمت قبلی به آن اشاره کردیم، نوع دیگری از روغنهای هیدرولیکی وجود دارد که مقاومت مناسبی در برابر آتش سوزی دارند. البته این بدان معنا نیست که این روغنهادر مجاورت آتش، شعله ور نمیشوند؛ بلکه دیرتر از سایر روغنهامشتعل میگردند. از این مدل روغنهای هیدرولیک در صنایعی همچون معدن کاری، ریخته گری ها، ذوب آهن و هوانوردی استفاده میکنند.
نتیجه گیری
روغنهای هیدرولیک یکی از پرمصرفترین روغنهای موجود در بازار بوده که میتوانند به سادگی از سیستمهای هیدرولیک در برابر فرسودگی، سایش، زنگ زدگی و خوردگی محافظت کنند. یک روغن هیدرولیک مرغوب در کنار گرانروی مناسب باید در برابر فشار و دمای بالا مقاومت مناسبی داشته باشد تا در یک سیستم هیدرولیک به خوبی وظایف خود را انجام دهد. از انواع روغنهای هیدرولیک صنعتی بر اساس استاندارد ISO میتوان به روغنهای HH، HL، HM، HV و HG اشاره کرد.