ژنراتورها یکی از تجهیزات صنعتی هستند که در صنعت بیشتر برای تولید برق و انرژی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تجهیزات در درون موتور خود، دارای چرخ دنده‌های مختلفی هستند که به صورت دائمی‌در حال حرکت می‌باشند. از این رو به روانکارهایی نیاز دارند تا فضایی را برای ارائه بهترین عملکرد خود محیا کنند. روغن ژنراتور یکی از مهمترین روانکارهایی است که در این دستگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آشنایی با روغن ژانراتور
روغن‌های ژنراتور از نوع روغن‌های دیزلی هستند. دلیل این امر نیز آن است که ژنراتور از گازوئیل به عنوان سوخت استفاده می‌کند. از این رو برای روانکاری به روغن‌های دیزلی احتیاج پیدا می‌کند. درون این تجهیزات چرخ دنده‌هایی حضور دارند که به صورت دائمی‌در حال حرکت بوده و به دستگاه در جریان تولید برق و انرژی کمک می‌کنن. در صنعت هر کجا که رد پایی از چرخ دنده‌های پیدا شود، بدون شک به روانکارهای نیاز پیدا خواهیم کرد.
روغن ژنراتور یکی از مهمترین روانکارهایی است که از موتور ژنراتور و تمامی‌قطات متحرک موجود در محافظت می‌کند. این روغن با ایجاد یک لایه فیلم روغن بر روی چرخ دنده ها، از برخورد مستقیم آن‌ها جلوگیری کرده و باعث افزایش زول عمر قطعات می‌شود. این که از چه نوع روغن ژنراتور با چه ویژگی‌هایی باید در ژنراتور خود استفاده کنید، کاملا به نوع و مدل ژنراتور شما بستگی دارد. برای متوجه شدن این قضیه می‌توانید دفترچه راهنمای ژنراتور را مطالعه کنید تا متوجه شوید به چه نوع روغنی نیاز دارید.
ویژگی‌های روغن ژانراتور
بدون شک اولین و اصلی ترین ویژگی یک روغن ژنراتور، قابلیت روانکاری و روان کنندگی قطعات مختلف موتور ژنراتور است. قطعات مختلف و چرخ دنده‌های موتور باید به کمک روغن‌های ژنراتور بتواند به سادگی و نرمی‌حرکات رفت و برگشتی خودشان را انجام دهند. در کنار این ویژگی، روغن ژنراتور همچنین باید قابلیت انتقال حرارت مناسبی را داشته باشد. از آن جایی که حرکات چرخ دنده‌ها باعث بروز حرارت بالایی می‌شود، به روغن ژنراتوری نیاز است که بتواند این حرارت را منتقل کرده و دمای موتور ژنراتور را کاهش دهد.
در کنار تمامی‌این موارد، روغن ژنراتور می‌تواند به سادگی اصطکاک موجود بین قطعات مختلف را کاهش داده و با کم کردن اصطکاک، ساییدگی، فرسودگی، خوردگی و زنگ زدگی را نیز به شدت کاهش دهد. بدین صورت طول عمر قطعات افزایش پیدا کرده و شما از صرف هزینه‌های جانبی تعمیر و نگهداری معاف کند. همچنین باید اشاره کرد که یکی دیگر از ویژگی‌های روغن ژنراتور این است که بتواند در دماها و فضشارهای بالا مقاوم بوده و ویژگی ای خودش را از دست ندهد.
مواد تشکیل دهنده روغن‌های ژنراتور
روغن ژنراتور نیز مانند هر روغن دیزلی دیگری از روغن پایه به عنوان یکی از مهمترین مواد تشکیل دهنده خود استفاده می‌کند. اما ویژگی‌ها و قابلیت‌هایی که در این روغن‌ها وجود دارد، به دلیل استفاده از مواد افزودنی است که در فرمولاسیون روغن‌های ژنراتور به کار رفته است. این مواد افزودنی باعث به وجود آمدن قابلیت‌ها و ویژگی‌های مختلف در روغن ژنراتور خواهد شد.
از مهمترین مواد افزودنی که در روغن‌های مختلف ژنراتور مورد استفاده قرار می‌گیرند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزودنی‌های بهبود دهنده ویسکوزیته
ویسکوزیته یا گرانروی یکی از مهمترین ویژگی روغن‌های ژنراتور است. ویسکوزیته روغن ژنراتور باید در دماهای بالا و پایین مقدار مشخصی باشد و تغییرات زیادی پیدا نکند. تغییرات ویسکوزیته روغن ژنراتور می‌تواند به سادگی منجر بروز اختلالات زیاد در کارکرد موتور شوند. از این رو باید از مواد افزودنی در روغن‌های ژنراتور استفاده کرد که ویسکوزیته آن را بهبود ببخشند و آن را در محدوده‌های دمایی بالا و پایین ثابت نگه دارد.
- افزودنی‌های ضد اکسیداسیون
روغن‌های ژنراتوری می‌توانند در درجه حرارت‌های بالا و مخلوط شدن به هوای موجود در اطراف خود، منجر به بروژ اکسیداسیون شوند. به وجود آمدن اکسیداسیون در این روغن‌ها باعث بالا رفتن غلظت و تشکیل اسیدهای خوردنده شود. بالا رفتن غلظت روغن ژنراتور نیز می‌تواند باعث به وجود آمدن رسوب سیاه و لجن بر روی قطعات مختلف موجود در موتور ژنراتور شود. این لجن تشکیل شده قابلیت خوردگی قطعات موتور را دارد و می‌تواند به آن‌ها صدمه وارد کند.
- افزودنی‌های ضد خوردگی
یک سری از افزودنی‌هایی که به روغن ژنراتور اضافه می‌شود می‌تواند باعث به وجود آمدن یک لایه شیمیایی محافظ بر روی قطعات متحرک و فلزی موجود در موتور ژنراتور شود. بدین صورت آلودگی و اسیدهای خورنده نمی‌توانند به این قطعات آسیبی وارد کنند.
- افزودنی‌های پاک کننده
همچنین در روغن ژنراتور می‌توان از مواد افزودنی که وظیفه از بین بردن تاثیرات اسیدهای مخرب را به عهده دارند، استفاده کرد. این افزودنی‌ها می‌توانند از تشکیل لجن و بروز آلودگی‌ها و آلایندگی‌های مختلف بر روی موتور ژنراتور جلوگیری کنند.
از دیگر افزودنی‌های مهم موجود در روغن‌های ژنراتور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزودنی‌های ضد کف
- افزودنی‌های معلق ساز
- افزودنی‌های ضدسایش
- افزودنی‌های پایین آورنده نقطه جوش
- و …
چگونه روغن ژنراتور را نگهداری کنیم؟
روغن‌های دیزلی ژنراتور دارای افزودنی‌های مختلفی هستند که ترکیب شدن آن‌ها با مواد خارجی می‌تواند باعث از بین رفتن خاصیت آن‌ها شود. از این رو نباید به هیچ وجه اجازه داد تا ماده جامدی به درون روغن ژنراتوری نفوذ پیدا کند. دلیل این امر نیز آن است که درون موتور، سرعت چرخش و حرکت بسیار بالا بوده و وجود هرگونه آلودگی می‌تواند باعث شود که آن ذره با سرعت‌های بالایی به قطعات مختلف موجود در موتور برخورد کنند.
از این رو روغن‌هایی که در معرض نفوذ اجسام خارجی و ذرات گرد و غبار هستند، قابلیت استفاده خود را از دست خواهند داد. همچنین توصیه می‌کنیم که روغن را در محیط خشک و به دو از نفوذ آب و رطوبت قرار دهید. از طرف دیگر ممکن است روغن ژنراتور نسبت به دما حساس بوده و در صورت بروز دماهای بالا، خاصیت خود را از دست بدهد. پس آن را در یک محیط مناسب نگهداری کنید.
نتیجه گیری
روغن ژنراتور یکی از اصلی ترین روانکارهایی است که در ژنراتورها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روغن باید بتواند به خوبی وظیفه روانکاری قطعات متحرک و همچنین خنک سازی موتور را به عهده بگیرد. از سوی دیگر روغن‌های ژنراتور باید با کم کردن اصطکاک، خوردگی و فرسودگی قطعات را کاهش داده و طول عمر آن‌ها را افزایش دهند. بهتر است از ورود هرگونه جسم جامد یا رطوبت به درون روغن‌های ژنراتور جلوگیری کرده و آن‌ها را در محیط‌های خشک و به دور از حرارت‌های مختلف نگهداری کنیم.