سیستمهای هیدرولیکی برای رسیدن به حداکثر بازدهی و توان خود ، نیاز به مراقبت و بازرسی دارند. از این رو متخصصان روانکارهایی را تولید کرده اند که در حفظ و نگهداری این قطعات به افراد کمک میکنند. یکی از بهترین روانکارهایی که میتواند باعث طول عمر قطعات سیستمهای هیدرولیک شود، روغنهای هیدرولیک هستند. خواص روغنهای هیدرولیک بسته به مواد افزودنی که به ان اضافه میشود میتواند متغییر باشند.
روغن هیدرولیک چیست؟
سیالات و مایعاتی که در سیستمهای هیدرولیکی علاوه بر انتقال انرژی وظیفه محافظت و روانکاری قطعات را به عهده دارند، روغنهای هیدرولیکی گفته میشوند.حضور این روغنها در سیستمهای هیدرولیک به قدری مهم و ضروری است که در نبود آنها این سیستمها به سادگی آسیب دیده و از خراب خواهند شد. امروزه در صنعت از چنین روغنهایی برای تسهیل کار دستگاه و همچنین روانکاری آنها استفاده میشود.
با توجه به این که خواص روغنهای هیدرولیک بسیار زیاد است، امروزه از این روغنها به وفور در صنایع مختلف استفاده میشود. البته باید اشاره کرد که خواص این روغنها میتواند با یکدیگر متفاوت باشد و در هنگام خرید یک روغن هیدرولیک باید دقت کنید تا روغنی را انتخاب کنید که خواص آن با شرایط کاری شما همسو باشد.
مزایای استفاده از روغنهای هیدرولیک
شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که دلیل استفاده گسترده از چنین روغنهایی در صنعت، چه چیزی است؟ در پاسخ به این سوال، باید به این نکته اشاره کرد که وجود مزایای بسیار زیاد در این روغنها باعث شده است تا افرادی که در صنعت فعالیت میکنند برای محافظت از سیستمهای هیدرولیک خود از چنین روغنهایی به صورت گسترده استفاده کنند.
روغنهای هیدرولیک در زمان استفاده بر روی قطعات سیستم یک لایه محافظ را تشکیل میدهند. این لایه موجب کاهش اصطکاک بین قطعات خواهد شد و در استفادههای طولانی مدت از فرسودگی، ساییدگی، خوردگی و زنگ زدگی قطعات جلوگیری میکند. به همین دلیل با کمک خواص روغنهای هیدرولیک، تجهیزات و قطعات موجود در این سیستمها افزایش طول عمر را تجربه خواهند کرد. از دیگر مزایای استفاده از روغنهای هیدرولیک میتوان به انتقال قدرت و حرارت مناسب، قابلیت پاک کنندگی مناسب، هزینه نگهداری پایین و … اشاره کرد.
خواص روغنهای هیدرولیک
همان گونه که در قسمتهای قبلی نیز اشاره کردیم، روغنهای هیدرولیک دارای خواص بسیار مختلف و گوناگونی هستند. نکته بسیار مهم این است که یک روغن هیدرولیکی نمیتواند تمامیخواص این روغنها را با هم داشته باشد. از این رو باید در زمان انتخاب این گونه از روغنها به خواص آنها توجه کرد و مناسبترین و منطبقترین روغن هیدرولیک از نظر خواص با توجه به شرایط کاری خود را انتخاب کنید.
از مهمترین خواص روغنهای هیدرولیک میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ویسکوزیته یا گرانروی
ویسکوزیته یا گرانروی به معنای مقاومت مایع در برابر جاری شدن است. روغنهای هیدرولیک باید دارای ویسکوزیته مناسب با توجه به شرایط دمایی خاصی که در آن هستند، باشند.
قدرت روانکاری
یکی دیگر از خواص روغنهای هیدرولیک قدرت روانکاری مناسب این مایعات است. این خاصیت موجب میشود تا حرکت قطعات به نرمیانجام شده و خوردگی بین قطعات به سادگی کاهش پیدا کند.
خنک کاری تجهیزات
سیستمهای هیدرولیکی در هنگام کار کردن اکثرا حرارتهای زیادی تولید میکنند. در صورتی که این گرمای تولید شده در سیستم انتقال پیدا نکند، به سرعت موجب خراب شدن و آسیب دیدن سیستم میشود.
پاک کنندگی تجهیزات
به کمک روغنهای هیدرولیک میتوان آلایندهها و گرد و غبارهایی که بر روی قطعات سیستم وجود دارد را پاک کرد و بدین صورت از خوردگی و یا وقوع واکنشهای شیمیایی جلوگیری به عمل آورده شود.
در کنار این خواص، از دیگر خاصیتهای روغنهای هیدرولیک میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- خاصیت ضد اکسیداسیون
- پایداری شیمیایی
- تراکم پذیری مناسب
- نقطه ریزش کم
- مقاومت برشی بالا
- نقظه اشتعال پایین
- سازگاری کامل با تجهیزات
- قابلیت آب بندی
موارد کاربرد روغنهای هیدرولیک
حال که به صورت کامل با خواص روغنهای هیدرولیک آشنا شدید، زمان آن رسیده است تا با کاربردهای مختلف این روغنها نیز آشنا شویم. یکی از مهمترین صنایعی که به صورت گسترده از این روغنها استفاده میکنند، صنایع خودرویی هستند. امروزه از روغنهای هیدرولیک برای روانکاری فرمان خودروهای مختلف استفاده میشود. در کنار این مورد باید بدانید که جرثقیل ها، بالا برها، خودروهای سنگین، ابزار و تجهیزات زیادی در صنعت وجود دارند که همگی از روغنهای هیدرولیک برای انجام وظایف خود، کمک میگیرند.
مواد افزودنی به روغنهای هیدرولیک
بخش قابل توجهی از روغنهای هیدرولیک را روغنهای معدنی و پایه تشکیل داده اند. اما باید بدانید که در ترکیبات این مواد شیمیایی، مواد افزودنی دیگری نیز اضافه میشود تا خواص و ویژگیهای این روغنها را تغییر دهد. بسته به اینکه قرار است چه مدل روغن هیدرولیکی تولید شود، از مواد افزودنی به خصوصی استفاده میکنند. از مهمترین مواد افزودنی به روغنهای هیدرولیک میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
- مواد افزودنی ضد اکسیداسیون
- مواد افزودنی ضد سایش و خوردگی
- مواد افزودنی ضد کف
- آنتی اکسیدان ها
- مواد افزودنی ضد زنگ
انواع مختلف روغنهای هیدرولیک
روغنهای هیدرولیک بسته به نوع روغن پایه که در تولید آنها استفاده میشود، به سه دسته زیر تقسیم میشوند. خواص روغنهای هیدرولیکی که در این سه دسته قرار میگیرند، با یکدیگر متفاوت هستند:
روغنهای هیدرولیک با روغن پایه معدنی
این روغنها جز رایجترین و پر استفادهترین نوغ روغنهای هیدرولیک شناخته میشوند که قیمت مناسب تری از سایر روغنهای هیدرولیک دارند.
روغنهای ضد آتش
از این روغنها در معادن، کارگاهها ریخته گری، ذوب آهن و … استفاده میشود.
روغنهای سینتتیک
این روغنها که بر پایه فسفات استر هستند، سمیبوده و در برابر حرارت و آتش مقاومت بسیار بالایی دارند.
نتیجه گیری
روغنهای هیدرولیک از پراستفادهترین روانکارهایی هستند که در صنعت مورد استفاده قرار میگیرد. این روغنها وظیفه انتقال قدرت را به عهده داشته و با ایجاد یک لایه محافظ از خوردگی و آسیب دیدن قطعات موجود در سسستم جلوگیری میکنند. از مهمترین خواص روغنهای هیدرولیک میتوان به خنک کردن سیستم، از بین بردن آلودگی ها، جلوگیری از اکسیداسیون، جلوگیری از زنگ زدگی و … اشاره کرد.